60-150 mld zł może kosztować zagospodarowanie śródlądowych dróg wodnych w Polsce – powiedział wiceminister rozwoju Jerzy Kwieciński w Gdańsku podczas posiedzenia Konwentu Politechniki Gdańskiej, w czasie debaty poświęconej programowi zagospodarowania Dolnej Wisły, która odbyła się w środę. Wskazał, że podobnie jak teraz Centralny Port Komunikacyjny, również i śródlądowe drogi wodne mogą być dla Polski jednym ze strategicznych przedsięwzięć. Aby je rozpocząć, potrzebny jest jednak odpowiedni program.

– Trzeba brać pod uwagę, że jeżeli wykorzystamy transport śródlądowy, to jest to transport znacznie tańszy aniżeli pozostałe rodzaje transportu, czyli np. drogowy czy kolejowy, a co ważne, jest to jednak transport przyjazny środowisku. Jestem przekonany, że jest to ten obszar działalności społeczno-gospodarczej w naszym kraju, który był zaniedbany i który jest nam bardzo potrzebny ze względu na kwestie komunikacji, dostępności transportowej wielu obszarów naszego kraju; ze względu na zapewnienie odpowiedniej ochrony przeciwpowodziowej, retencję, bo mamy za mało wody, potencjał gospodarczy i również wykorzystanie potencjału energetycznego – mówi Jerzy Kwieciński, wiceminister rozwoju.

Hydrotechnik dr Janusz Granatowicz wskazał, że obecnie Wisłą nie da się pływać.

–  Bez drogi wodnej pieniądze wydane na rozbudowę portu w Gdańsku w dużym stopniu będą zmarnowane, to trzeba sobie wyraźnie powiedzieć, ponieważ już w tej chwili mamy problem z wywiezieniem towarów, są miejsca, w których tworzą się zatory, a tylko droga wodna może je rozładować. To będzie potężny impuls inwestycyjny, również dla stoczni i portów lokalnych. Z rozwojem portów wiąże się oczywiście cała infrastruktura dostępowa – tłumaczy dr Janusz Granatowicz, hydrotechnik.

Powołując się na badania, wskazał, że 76 % firm będących w bezpośrednim sąsiedztwie Wisły gotowych jest korzystać z drogi wodnej, jeśli ona powstanie.

Marcin Osowski, wiceprezes Zarządu Morskiego Portu Gdańsk ds. infrastruktury, poinformował natomiast, że na początku przyszłego roku zostanie ogłoszony przetarg na wykonanie studium wykonalności użeglowienia drogi wodnej E40 i E70 na odcinku Gdańsk-Warszawa.

– Zarząd Morskiego Portu Gdańsk na prośbę Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, jako najbardziej zainteresowany użeglowieniem Wisły, został poproszony o stworzenie kompleksowego dokumentu, właśnie studium wykonalności. My ze swojej strony, jako ZMPG, podeszliśmy do tego bardziej kompleksowo i dołączyliśmy również odcinek od Warszawy do granicy z Białorusią, co pozwala powiązać Wisłę i jej odnogę z systemem rzek Morza Czarnego, jak również krótki fragment drogi E-70 od Malborka do Elbląga w związku z planowanym przekopem – tłumaczy Marcin Osowski, wiceprezes Zarządu Morskiego Portu Gdańsk ds. infrastruktury.

Zbigniew Canowiecki, członek Konwentu Politechniki Gdańskiej oraz prezydent „Pracodawców Pomorza” powiedział, że Narodowy Program Zagospodarowania Dolnej Wisły jest realny i będą to działania długofalowe. Efektem debaty będzie zaś przygotowanie dwóch pism.

– Jedno wyjdzie do Pana Ministra Gróbarczyka, drugie do Pana Ministra Kwiecińskiego, aby to, co było konkluzją dzisiejszej debaty, znalazło się w dokumentach wnioskujących właśnie teraz o podjęcie prac związanych z przygotowaniem tego Programu – mówi Zbigniew Canowiecki, członek Konwentu Politechniki Gdańskiej oraz prezydent „Pracodawców Pomorza”.

Pół roku temu trójmiejskie środowisko naukowe oraz przedstawiciele różnych instytucji podpisali porozumienie na rzecz wspierania Narodowego Programu Zagospodarowania Dolnej Wisły. W jego realizację chcą włączyć swoją kadrę naukowo-badawczą i projektową oraz zaplecze organizacyjne.

Plany rozwoju śródlądowych dróg wodnych przyjęte przez rząd w ubiegłym roku na lata 2016-2010 z perspektywą do 2030 r. zakładają, że do 2030 r. Wisła na odcinku z Warszawy do Gdańska, a Odra na całej długości, mają stać się międzynarodowymi szlakami żeglugowymi. Wynika to m.in. z ratyfikowanego w marcu przez prezydenta Andrzeja Dudę porozumienie w sprawie głównych śródlądowych dróg wodnych o znaczeniu międzynarodowym (AGN). Jego celem jest rozwój międzynarodowego transportu na śródlądowych drogach wodnych w Europie. Ratyfikując je polski rząd zobowiązał się do zapewnienia na nich warunków nawigacyjnych spełniających kryteria właściwe dla śródlądowych dróg wodnych o znaczeniu międzynarodowym, tzw. klasy „E”, która odpowiada co najmniej IV klasie żeglowności. Oznacza to, że głębokość tranzytowa na szlaku musi wynosić minimum 2,5 m. Klasy niższe nie uprawniają do korzystania ze środków unijnych.

Obecnie przez terytorium Polski biegną trzy szlaki wodne w ramach europejskiego systemu śródlądowych dróg wodnych o znaczeniu międzynarodowym. To droga wodna E 30 przebiegająca Odrzańską Drogą Wodną, łącząca Morze Bałtyckie w Świnoujściu z Dunajem w Bratysławie; droga wodna E40 łącząca Morze Bałtyckie od Gdańska z Morzem Czarnym w Odessie; oraz droga wodna E70 – łączącą Odrę z Zalewem Wiślanym i stanowiąca część europejskiego szlaku komunikacyjnego wschód-zachód, łączącego Kłajpedę z Rotterdamem.

Polskie drogi wodne po uzyskaniu standardu określonego w AGN, będą mogły stać się docelowo elementami transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T (Trans-European Transport Network).