Dziś (06.08) prezydent Abdel-Fattah El-Sisi dopiął swego i z fanfarami otworzył „drugi” Kanał Sueski. Nowy obiekt ma być dowodem na sukces jego rządów oraz wzmocnić gospodarkę Egiptu zrujnowaną przez lata walk politycznych o władzę. Ale czy faktycznie tak się stanie? Eksperci z całego świata mają wątpliwości.

Budowa oryginalnego Kanału Sueskiego trwała aż 10 lat i pochłonęła tysiące ludzkich istnień. Na konstrukcję drugiego kanału architekci chcieli przeznaczyć już tylko 3 lata, ale prezydent Egiptu nie chciał o tym słyszeć. - Inwestycja ma być gotowa w rok – zarządził.

Dziś na oficjalnej inauguracji kanału zjawili się dygnitarze z całego świata, od przedstawicieli prezydenta Francji Francois Hollanda do Kim Yong Nama, drugiej najważniejszej osoby w Korei Północnej. Czy jednak sami Egipcjanie mają się z czego cieszyć? Otwarcie kanału zbiegło się z kryzysem światowego transportu morskiego, od którego zależny jest sukces nowej inwestycji.

- Plany rozbudowy Kanału Sueskiego były zaskoczeniem dla całej branży morskiej – przyznał Ralph Leszczynski z genueńskiego shipbrokera Banchero Costa & Co. - Nie było sygnałów z rynku, że taka inwestycja jest potrzebna.

Analitycy: Nowy Kanał Sueski nie rozwiąże problemów na rynku transportowym

Suez nie podniósł się jeszcze w pełni z kryzysu finansowego z 2009 r. Wciąż przez kanał pływa o 20 proc. mniej statków niż w 2008 roku. I problem nie leży w starej infrastrukturze Kanału Sueskiego, a wolnym tempie wzrostu gospodarczego na całym świecie. Baltic Dry Index, wskaźnik badający zarobki masowców przewożących m.in. żelazo, węgiel i zboża, spadł w lutym do najniższego poziomu w historii – 509 pkt. Obecnie ten wynik jest lepszy, ale wciąż o 90 proc. gorszy od rekordowej sesji z 2008 roku (11,793 pkt.).

- Prędkość żeglugi – główny atut nowego kanału - nie jest obecnie najważniejszym czynnikiem dla przewoźników – powiedziała Michelle Berman, ekspert z agencji BMI Research. - Obecnie głównym problemem jest nadpodaż jednostek w stosunku do popytu – dodaje.

I faktycznie, na pokonanie nowego szlaku potrzebne będzie tylko 11 godzin, podczas gdy tranzyt kanałem historycznym zabiera około 22 godzin. Ma to uczynić Kanał Sueski bardziej atrakcyjnym dla spedytorów, gdyż szybsze jego przebycie oznacza mniejsze wydatki na paliwo. Egipski rząd zakłada, że w 2023 roku dziennie przez kanał będzie przepływać 97 jednostek, a takiej liczbie nie sprostałby historyczny obiekt. By osiągnąć taki rezultat, globalny wolumen handlu musiałby rosnąć 9 proc. rocznie. To według większości ekspertów nieosiągalny wynik.

Nowy Kanał symbolem sukcesu

Budowa Kanału Sueskiego ma nie tylko kontekst ekonomiczny, ale przede wszystkim polityczny. W Egipcie wciąż jeszcze trwa wojna rządu El-Sisiego z radykalistami z Bractwa Muzułmańskiego. Odkąd były wojskowy zdobył władzę w 2013 roku setki popleczników tej organizacji zostało zabitych, a tysiące aresztowanych. Dziś Egipt jest podzielony między popleczników obecnego prezydenta i jego przeciwników.

Egipt w tym momencie potrzebuje przede wszystkim wielkiego sukcesu i uznania na międzynarodowej arenie. I to właśnie ma mu zapewnić dzisiejsza inauguracja, która będzie kosztować bagatela 30 mln dolarów i nawiązywać do otwarcia oryginalnej części kanału w 1869 roku. Wtedy w Suezie pojawiła się między innymi francuska cesarzowa Eugenia, a przy okazji nastąpiło otwarcie opery w Kairze.

Od tego czasu Kanał Sueski zrewolucjonizował światowy handel. 75-letni obiekt to dziś najszybsze połączenie wodne między Europą i Azją. Jego wodami przepływa ok. 7 proc. światowego handlu morskiego. Całkowita długość kanału to 163 km, a szerokość 160-200 m. Po licznych rozbudowach i modernizacjach kanał mogą pokonywać statki o zanurzeniu do 20 metrów i szerokości 77 metrów. Dziennie przepływa tędy około 49 jednostek. Ponadto szlak ten jest głównym kierunkiem eksportu z Chin, zwłaszcza przewozów kontenerowych i ładunków masowych np. rudy żelaza.

- Nawet bez dodatkowej rozbudowy, kanał wciąż byłby atrakcyjny dla przewoźników – zapewnił Neil Atkinson, analityk z agencji Lloyd’s List Intelligence.

Egipt chce zarabiać na kanale 13,2 mld dolarów rocznie

Opłaty za przejście przez kanał stanowią istotną część egipskiego budżetu. W 2023 roku roczne dochody mają wzrosnąć z 5,1 mld do 13,2 mld dolarów. Również wprowadzenie systemu rabatów ma sprawić, że przeprawa kanałem stanie się bardziej opłacalna niż trasa wymagająca opływania Przylądka Dobrej Nadziei. Obniżki cen ustalane będą indywidualnie, po wnikliwej analizie porównawczej całkowitego kosztu przepływu statku Kanałem Sueskim i alternatywnymi trasami.

Część ekspertów pozostaje optymistami i popiera rozbudowę kanału. - Rozbudowa była koniecznością, by Kanał Sueski był dalej atrakcyjny dla przewoźników – powiedział Michael Storgaard, przedstawiciel Maersk Line, największego armatora kontenerowców na świecie.  - Wciąż jest jednak za wcześnie, by zdradzić, czy wyślemy tam dodatkowe jednostki – dodał.

Obecnie w Egipcie kontekst finansowy jest jednak na drugim planie. - El-Sisi chce legitymizować swoją władzę przez sukcesy rządu, a Kanał Sueski jest największym z nich – przyznał Amr Adly, naukowiec z uczelni Carnegie Middle East Center w Bejrucie. - Chce pokazać, że jego administracja jest w stanie dotrzymywać obietnic – dodał.

------------------------------------------

Nowy Kanał Sueski – najważniejsze fakty:

1. Kanał Sueski łączy Morze Śródziemne z Morzem Czerwonym, oferując najszybsze połączenie między Azją a Europą (skraca czas podróży średnio o 15 dni). Kanałem zarządza spółka Suez Canal Authority (CSA), która jest w całości własnością egipskiego rządu od 1956 roku.

2. Nowy kanał powstał obok historycznego i mierzy 35 km długości. Dzięki jego budowie możliwy będzie ruch dwustronny.

3. Obiekt powstał w rok, zamiast planowanych trzech lat. Nad jego konstrukcją pracowało 43 tys. ludzi. Dzięki rozbudowie jednostki przemieszczą się przez kanał w 11 godzin zamiast poprzednich 18 godzin.

4. Jego wodami przepływa ok. 7 proc. światowego handlu morskiego. Egipski rząd zakłada, że w 2023 roku dziennie przez kanał będzie przepływać 97 jednostek (obecnie 49).

5. W 2023 roku roczne dochody CSA mają wzrosnąć z 5,1 mld do 13,2 mld dolarów. Część ekonomistów nie wierzy jednak w te zapewnienia.

6. By sfinansować ten ogromny projekt, rząd zebrał 8,5 mld dolarów od Egipcjan, którzy zakupili obligacje z prawem do kwartalnej dywidendy w wysokości 12 proc. Rząd liczy, że Nowy Kanał podwoi wpływy z handlu i zapewni milion nowych miejsc w pracy.