Najbliższe 5 lat w Porcie Gdańsk upłynie pod hasłem realizacji najpotężniejszego jak dotąd programu inwestycyjnego, zarówno pod względem jego zakresu, jak i nakładów, które pochłonie.

Warty blisko 1 miliard złotych program Zarządu Morskiego Portu Gdańsk (842 mln zł), który swym zasięgiem obejmie niemal cały obszar portu, zarówno Port Wewnętrzny, jak i Zewnętrzny, częściowo zrealizowany zostanie przy wsparciu europejskich funduszy pomocowych, przy czym ponad połowę, tj. aż 479 mln zł stanowić będą środki przeznaczone na ten cel z budżetu Zarządu Morskiego Portu Gdańsk SA.

W zakres programu wejdą szacowane na kwotę 500 mln PLN zadania o charakterze strategicznym dla Portu Gdańsk, ale również inwestycje mające na celu zaspokojenie bieżących potrzeb rozwojowych portu, na które przewidziano kwotę 342 mln PLN. Naturalnie ostatecznie realizacja części zadań zależna będzie od decyzji o przyznaniu środków z funduszy pomocowych. Niemniej jednak zakłada się na chwilę obecną, że apogeum inwestycyjne jeśli chodzi o wydatkowanie, przypadać będzie na lata 2017-2019. Wówczas w ciągu zaledwie 3 lat spodziewać się można nakładów na poziomie blisko 600 mln PLN.

Część z projektów inwestycyjnych już została rozpoczęta, jak choćby rozbudowa intermodalnego terminalu kontenerowego na nabrzeżu szczecińskim, która docelowo z końcem tego roku doprowadzi do zbliżenia zdolności przeładunkowych wszystkich ogniw zadaniowych terminalu (tj. zdolności składowych, manipulacyjnych i przeładunkowych nabrzeża).

Prace inwestycyjne trwają także na nabrzeżu Oliwskim, które zostanie gruntownie zmodernizowane zarówno w części lądowej, jak i wodnej. W prawobrzeżnej części portu z kolei, przy Pirsie Węglowym, w chwili obecnej prowadzone są prace inwestycyjne polegające na umocnieniu 24 ha dna akwenu eksploatowanego przez statki masowe zawijające do portu pod załadunek węgla. Niemniej jednak, proces inwestycyjny realizowany jest w taki sposób, aby nie zakłócało to eksploatacji pirsu i nie pogarszało warunków eksploatacyjnych stanowiska przeładunkowego.

Pracom modernizacyjnym poddana została również infrastruktura elektroenergetyczna portu. Zwiększające się zapotrzebowanie na moc zasilania w energię elektryczną w porcie, przybywająca liczba klientów, czy wreszcie rozbudowa terminali zlokalizowanych w Porcie Zewnętrznym, sprawiły, że unowocześnienie i zwiększenie parametrów tej infrastruktury były niezbędne. W tym celu Zarząd Morskiego Portu Gdańsk zadbał i o tę sferę, realizując niełatwą inwestycję wymagającą przeprowadzenia okablowania średniego napięcia pod kanałem portowym tak, by możliwe było połączenie systemów energetycznych obu stron Martwej Wisły. Dodatkowo inwestycja obejmuje prace modernizacyjne systemów zabezpieczeń i sterowania Głównego Punktu Zasilania w Porcie Zewnętrznym, stacji transformatorowej i sieci SN. W rezultacie projekt przyczyni się do podniesienia wydajności sieci elektroenergetycznej portu o 30MW.

To tylko kilka z ponad 100 przedsięwzięć inwestycyjnych przewidzianych na rok bieżący. Przed portem jeszcze wiele zaplanowanych projektów inwestycyjnych, ale spośród nich dwa największe pod względem zakresu prac, to modernizacja toru wodnego w Porcie Wewnętrznym oraz modernizacja sieci drogowej i kolejowej w Porcie Zewnętrznym.

Pierwszy, warty blisko 500 mln zł projekt obejmie przebudowę w Porcie Wewnętrznym 16 odcinków nabrzeży o łącznej docelowej długości 5,8 km oraz pogłębienie całego kanału portowego, które przyczyni się do poprawy panujących w tej części portu warunków nawigacyjnych. Inwestycja doprowadzić ma do osiągniecia docelowego kształtu toru wodnego wewnątrzportowego o szerokości 90 m i głębokości 12 m umożliwiającego sprawną i bezpieczną żeglugę na odcinku od wejścia portowego do obrotnicy portowej przy Stoczni Remontowej. Na dalszym odcinku, w tzw. Kanale Kaszubskim warunki nawigacyjne będą nieco inne, tu docelowo szerokość toru wyniesie 75 m, natomiast jego głębokość - 10,8 m. Tym samym w obu częściach toru maksymalne parametry dopuszczalnych jednostek wyniosą odpowiednio 250 m długości w części od wejścia do portu do Kanału Kaszubskiego i do 190 metrów w samym Kanale Kaszubskim.

Port Wewnętrzny to bardzo ważna część portu, w której każdego roku obsługiwana jest rocznie niebagatelna liczba 2 tysięcy statków handlowych, nie wspominając o kolejnym co najmniej tysiącu jednostek, które zawijają do portu w innych celach lub przechodzą tranzytem właśnie przez tę jego część. Port Wewnętrzny to także kluczowy obszar portu z punktu widzenia zapewnienia portowej uniwersalności. Dla przykładu w roku ubiegłym obsłużono tu blisko 70 gatunków towarowych należących do wszystkich sześciu grup ładunkowych. Łącznie to 7,5 mln ton wolumenu, czyli blisko jedna czwarta rocznego rekordowego tonażu obsłużonego w całym porcie.

Nie można zapomnieć również o najbardziej rozwojowej części portu - Porcie Zewnętrznym. Wzmożone przeładunki (w 2014 roku było to blisko 25 mln ton towarów), trwająca rozbudowa terminali, planowana budowa nowych, stworzyły naturalną konieczność zadbania o rozbudowę i modernizację infrastruktury komunikacyjnej dostępowej do tej części obejmującej zarówno infrastrukturę drogową, jak i kolejową. Zakres inwestycji obejmie budowę i przebudowę ulic o łącznej długości 7,2 km oraz torów o łącznej długości 10 km. Wartość całości prac leżących po stronie Zarządu Morskiego Portu Gdańsk, które swym obszarem obejmą powierzchnię ok. 70 ha szacowana jest wstępnie na kwotę 110 mln zł. Ponadto inwestycja obejmie kolejne 29 ha podobnych prac, które toczyć się będą już na przyległych terenach miejskich i pochłoną kolejne 178 mln zł.

Inwestycje leżące w gestii Zarządu Morskiego Portu Gdańsk, pomimo znacznej kwoty blisko 1 mld zł to dopiero początek. Kolejne 7 mld zł to poziom jaki w ciągu najbliższych 5 lat powinny osiągnąć spółki prowadzące działalność na terenach portowych lub przyportowych, jak choćby spółka PERN realizująca w tej chwili budowę terminalu naftowego, DCT Gdańsk S.A. rozbudowująca terminal kontenerowy, inwestycje, o których wielokrotnie pisaliśmy. Blisko 100 mln PLN planują zainwestować w porcie także Gdańskie Zakłady Nawozów Fosforowych Fosfory Sp. z o.o. Warto przypomnieć w tym miejscu także o budowie mroźni składowej przez spółkę PAGO, budowie terminalu głębokowodnego przez firmę OT Logistics, która nie dalej jak tydzień temu podpisała z zarządem portu umowę przedwstępną w tym zakresie. Jeśli doliczyć do tego wciąż rozbudowujące się Pomorskie Centrum Logistyczne, którego docelowa wartość szacowana jest na ponad 1 mld PLN, czy projekty inwestycyjne w infrastrukturę dostępową, w tym m.in. opisywana na naszych stronach niedawno modernizacja linii kolejowej 226 wraz z budową mostu kolejowego nad Martwą Wisłą, stwierdzić można, że w chwili obecnej Port Gdańsk jest jednym z najczęściej wymienianych obszarów w kontekście największych i najważniejszych inwestycji infrastrukturalnych w regionie.

Niezwykle istotne są tez inwestycje związane z poprawą dostępu do Portu od strony wody planowane do realizacji przez Urząd Morski, w tym: modernizacja wejścia do portu wewnętrznego w Gdańsku oraz modernizacja układu falochronów osłonowych Portu Północnego.

Reasumując, po raz pierwszy w ponad 1000-letniej historii Portu Gdańsk, najbliższe kilka lat przyniesie kumulację realizacji inwestycji infrastrukturalnych dotykających wszystkich gałęzi transportu krzyżujących się, w jakby nie było największym polskim węźle logistycznym kraju, jakim jest Port Gdańsk. Wszystkie z planowanych inwestycji to odpowiedź na wyzwania stawiane przez rosnący rynek przewozów morskich na Bałtyku. Zgodnie z przewidywaniami dla Portu Gdańsk kolejne kilka lat może przynieść nawet potrojenie rocznego wolumenu ładunków. Stosownie do tego konieczna jest realizacja wyżej opisanych inwestycji, które już wkrótce zapewne sprawią, że port nie będzie przypominał kształtem tego kompleksu portowego, który znamy w tej chwili. Na przestrzeni kolejnych 5 lat zainwestowane w infrastrukturę blisko 8 mld zł niewątpliwie wpłynie na docelowy kształt portu - obszaru, który stanie się potężnym, nowoczesnym i konkurencyjnym w Europie centrum dystrybucyjno-przeładunkowym, początkowym ogniwem korytarza Bałtyk-Adriatyk, który stanowić będzie lokomotywę logistyczną nie tylko całego regionu, ale i kraju.

Zarząd Morskiego Portu Gdańsk, będąc świadomym ogromnego potencjału i zainteresowania Gdańskiem, już dziś w swojej Strategii rozwoju portu do roku 2027 uwzględnił kolejne wielomiliardowe przedsięwzięcia. Jednym z nich jest dalsza rozbudowa portu poprzez zalądowienie wód Zatoki Gdańskiej. Nowa inwestycja zwana Portem Zewnętrznym lub alternatywnie Centralnym to przedsięwzięcie, którego realizacja zapoczątkowana zostanie po roku 2020 otwierając tym samym przed portem kolejny nowy etap funkcjonowania, już jako port najnowszej V generacji, jako port bezpieczny, nowoczesny, konkurencyjny i stanowiący jedno z istotniejszych źródeł generowania polskiego Produktu Krajowego Brutto.