Tegoroczny sierpień charakteryzował się zmienną sytuacją na międzynarodowym rynku węgla - początek miesiąca przyniósł zmniejszony popyt i spadek cen tego surowca, zaś druga połowa sierpnia odwróciła ten trend - wynika z analizy katowickiego oddziału Agencji Rozwoju Przemysłu (ARP).

Agencja monitoruje sytuację w krajowym górnictwie oraz międzynarodowy rynek węgla m.in. na potrzeby resortu energii. Swoje analizy publikuje w portalu Polski Rynek Węgla. Z najnowszego opracowania wynika, że w sierpniu sytuacja na międzynarodowym rynku była zmienna zarówno w obszarze rynku Atlantyku, jak i odbiorców na rynku Azji-Pacyfiku.

Poprzednie miesiące potwierdzały trwającą koniunkturę na węglowym rynku. W czerwcu światowe ceny węgla energetycznego wzrosły do poziomów nienotowanych od 2012 roku, powyżej 100 dolarów za tonę węgla o określonych parametrach we wiodących terminalach. Mimo chwilowego spadku indeksów w końcu czerwca, początek lipca przyniósł kolejne rekordowe notowania na całym międzynarodowym rynku. Ceny węgla energetycznego wzrosły nawet o ok. 140 proc. w odniesieniu do najniższych poziomów z przełomu 2015 i 2016 roku.

Na początku sierpnia - jak czytamy w najnowszej analizie - na rynku europejskim tygodniowe indeksy obniżyły się do najniższego poziomu od dziesięciu tygodni - tygodniowy indeks CIF ARA (porty Amsterdam, Rotterdam, Antwerpia) w pierwszym tygodniu miesiąca wyniósł 94,59 USD za tonę i był o 4,18 USD niższy w stosunku do poprzedniego tygodnia.

Spadek cen był m.in. efektem pojawienia się na platformie transakcyjnej ofert sprzedaży na październik, które wskazywały na większą dostępność surowca. Jednocześnie większej konkurencyjności sprzyjały dostawy z Australii, przekierowane z obszaru Azji-Pacyfiku na rynek europejski w związku z chwilowo słabszym popytem w Chinach czy Indiach, będących jednym z głównych odbiorców węgla australijskiego.

W sierpniu spadały również ceny węgla australijskiego w obszarze Azji-Pacyfiku - było to spowodowane głównie oczekiwaniami nabywców, liczących na dalszą korektę cen. Niewielkie zainteresowanie węglem energetycznym z austriackiego Newcastle spowodowało spadek jego ceny do poziomu najniższego od 13 miesięcy.

Pierwsza połowa miesiąca przyniosła również spadek cen węgla rosyjskiego, zarówno w obszarze rynku Atlantyku jak i Pacyfiku. Ceny wysokogatunkowego węgla z Rosji spadły - jak wskazują analitycy - głównie w wyniku braku popytu ze strony kluczowych odbiorców oraz oczekiwań co do dalszej dostępności surowca na rynku we wrześniu i październiku. Cena surowca rosyjskiego kierowanego do Europy w pierwszym tygodniu sierpnia obniżyła się do 89,75 USD za tonę. Nie odnotowano żadnej transakcji opartej o ten indeks, ponieważ nabywcy unikali zakupu oczekując dalszego spadku cen.

Odbicie nastąpiło w drugiej połowie sierpnia. Zainteresowanie nabywców indyjskich i pojawienie się ofert sprzedaży na okres pomonsunowy pomogło zrekompensować straty wynikające z wcześniejszej słabej aktywności kupców na całym obszarze międzynarodowego rynku węgla. Po okresie spadków na wartości zaczął zyskiwać węgiel australijski, gdy elektrownie indyjskie, wymagające uzupełnienia zapasów po okresie monsunowym, uznały węgiel z tego kraju za bardziej atrakcyjną opcję od jego odpowiednika z RPA.

Pojawienie się w drugiej połowie miesiąca prognoz zwiększonego zapotrzebowania w północnej Europie spowodowało, iż ceny węgla dostarczanego z RPA po raz pierwszy od stycznia były niższe od notowanych na rynku europejskim. Jak wskazują analitycy ARP, te prognozy - wraz ze spadającym zainteresowaniem nabywców azjatyckich węglem z RPA - były czynnikami, które zadecydowały o zmianie trendu.

Tygodniowy indeks CIF ARA w trzecim tygodniu sierpnia wzrósł o 2,92 USD za tonę, do najwyższego poziomu od czterech tygodni, i osiągnął wartość 99,44 USD za tonę, podczas gdy tygodniowy indeks Richards Bay w RPA obniżył się o 3,41 USD za tonę, do 98,15 USD za tonę. Ostatni raz wartość indeksu tygodniowego RB poniżej indeksu europejskiego w portach ARA odnotowano w początkach tego roku.

Jednocześnie - jak czytamy w opracowaniu - w sierpniu europejski rynek węgla miał bardzo wysoką płynność. Zawarto siedem transakcji opartych o indeks – cztery z dostawą na wrzesień i trzy z ostawą na październik. Ogółem do 17 sierpnia zawarto 27 transakcji na ten miesiąc, co uczyniło sierpień miesiącem o najwyższej płynności. Natomiast w terminalu RB w RPA odnotowano tylko dwie dostawy z załadunkiem we wrześniu; nie było żadnej transakcji na październik.

"Z końcem miesiąca przewaga indeksów europejskich w stosunku do indeksów dla wysokogatunkowego węgla z RPA zwiększyła się do poziomów nienotowanych od dziewięciu miesięcy, kończąc sierpień notowaniem 99,07 USD za tonę, wobec 94,60 USD za tonę w RB w RPA" - podali analitycy katowickiego oddziału ARP.

Eksperci oceniają, że istotnym czynnikiem, który w niedalekiej przyszłości może całkowicie zachwiać sytuacją na rynku węgla, w szczególności koksowego, jest informacja o nałożeniu 25-procentowego cła importowanego na amerykański węgiel koksowy sprzedawany w Chinach, a także wzrost podatku na ten surowiec wysyłany do Turcji, rzędu 10-13 proc. "Takie działania mogą stać się istotną przeszkodą w stosunkach handlowych miedzy tymi rynkami, uwzględniając dodatkowe koszty oraz komplikacje związane z finasowaniem tego handlu" - oceniają analitycy Agencji.