Marek Nowak
W Europejskim Centrum Solidarności odbywa się konferencja naukowa dotycząca historii Stoczni Gdańskiej. Okazało się, że kontrowersyjne jest już samo określenie ram czasowych, których ma dotyczyć refleksja historyków i socjologów, a dyskusje wokół okoliczności zamknięcia zakładu wciąż budzą silne emocje.
– Historia Stoczni Gdańskiej nie ogranicza się tylko do okresu powojennego i pokojowej rewolucji Solidarności – mówi Basil Kerski, dyrektor ECS. – Interesuje nas popularyzacja wiedzy o historii przemysłowej tego terenu, a jej początki i rozwój zakładów produkcji okrętowej w tym właśnie miejscu sięgają połowy XIX wieku. Powstała tu wówczas Królewska Stocznia Pruska, a nastepnie Stocznia Cesarska.
Prelegenci z Instytutu Pamięci Narodowej, który jest współorganizatorem konferencji, zaznaczyli w swych wystąpieniach między innymi rolę stoczni w produkcji okrętów podwodnych dla nazistowskiej marynarki wojennej. Meldunki o tej produkcji przekazywane były aliantom przez siatkę szpiegowską Wywiadu Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej i analizowane przez Biuro Studiów Gospodarczych i Przemysłowych AK w Warszawie.
– Nie należy także zapominać, że w czasie II Wojny Światowej stocznia była miejscem, w którym wykorzystywano niewolniczą pracę ludzi wielu narodowości – zaznaczył Piotr Tarnowski, dyrektor współpracującego z ECS Muzeum Stutthof w Sztutowie. – To uświadamia nam do czego zdolny jest człowiek kiedy obniżona jest jego kondycja intelektualna i moralna.
Głównym tematem i akcentem konferencji pozostał jednak okres powojenny, kiedy państwowa Stocznia Gdańska im. Lenina stała się największym zakładem produkcji okrętowej w Polsce. Dużo miejsca poświęcono także budowie pierwszego wyprodukowanego tu okrętowi – rudowęglowiec SS Sołdek jest dziś własnością Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku, które także współorganizowało konferencję. Szeroko omówiono także zmiany, jakie zaszły na przestrzeni ostatnich lat na terenach postoczniowych, nie tylko w wymiarze ekonomicznym, przestrzennym, ale i symbolicznym. To właśnie one spowodowały wzrost zainteresowania tym historycznym miejscem w ostatnich latach.
Naukowcy analizowali historię Stoczni Gdańskiej w wielu aspektach. Zarówno w ujęciu politycznym, jak i społecznym, gospodarczym, kulturowym, architektonicznym czy zabytkoznawczym. Szczegółowość analiz i dobór problematyki zdecydowanie nie był skierowany do szerokiego grona odbiorców.
– Tym razem wybraliśmy formułę konferencji naukowej ponieważ chcemy zebrań materiał, który wydamy następnie w postaci monografii i który docelowo posłuży nam do stworzenia materiałów popularnonaukowych – podkreśla Basil Kerski.
Stocznia Gdańska to z pewnością ważna przestrzeń pamięci Polaków i Europejczyków, miejsce robotniczych protestów i powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Przypominają o tym zabytki, takie jak pomnik Poległych Stoczniowców 1970 wraz z placem Solidarności, stoczniowa Brama nr 2 oraz Sala BHP, miejsce podpisania historycznego Porozumienia Gdańskiego i narodzin Solidarności. W 2014 roku ten historyczny zespół obiektów wraz z Europejskim Centrum Solidarności, prowadzącym szerokie działania edukacyjne i promujące dziedzictwo Solidarności, wyróżnione zostały przez Komisję Europejską Znakiem Dziedzictwa Europejskiego.
Powstające Muzeum Kanału Sueskiego szykuje się do otwarcia na turystów
Muzeum Marynarki Wojennej pokazuje wnętrze Sokoła. Prace nad wyjątkowym eksponatem wciąż trwają
Wojciech Ślączka wybrany na rektora Politechniki Morskiej w Szczecinie
Jakie są możliwości pracy w terminalu kontenerowym? Baltic Hub odpowiada na to pytanie podczas targów pracy Talent Days
ESG: koszt czy inwestycja? Czy dążenie podmiotów w kierunku zrównoważonego rozwoju przekłada się na wyniki finansowe?
Dzień Otwarty Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni