Duński Sąd Morski i Handlowy (Maritime and Commercial High Court) rozstrzygnął w styczniu 2015 r. spór pomiędzy ubezpieczycielem a przewoźnikiem dotyczący wprowadzenia ubezpieczyciela w błąd co do sposobu przewozu towaru w transporcie morskim.

W przedmiotowym stanie faktycznym duński sprzedawca zawarł z kupującym z Wenezueli umowę sprzedaży na zasadach CIF INCOTERMS (koszt, ubezpieczenie i fracht). Przewóz odbywać się miał drogą lądową z Polski do Niemiec, skąd drogą morską towar miał trafić do Wenezueli.

Sprzedawca zawarł umowę z duńskim przewoźnikiem, który zobowiązał się do zorganizowania przewozu i ubezpieczenia towaru na czas transportu. Przewoźnik zlecił przewóz podwykonawcy, który to przekazał przewoźnikowi informację o tym, że towar może być przez niego przewożony na pokładzie.  

Ubezpieczyciel zaproponował przewoźnikowi objęcie towaru ochroną ubezpieczeniową na wskazanej wyżej trasie przewozu, przedstawiając w przyjmowanym przez siebie opisie przewozu, że w transporcie morskim towar będzie przewożony pod pokładem. Jednocześnie ubezpieczyciel oświadczył, że ubezpieczenie będzie na zasadach Institute Cargo Clauses (A), które to obejmują ubezpieczeniem również towar przewożony na pokładzie.

Przewoźnik zaakceptował warunki ubezpieczenia i opis przewozu, po czym przekazał ubezpieczycielowi kopie faktur oraz konosamentów dotyczących przewożonego towaru, wobec czego ubezpieczyciel wydał dwa certyfikaty ubezpieczeniowe odwołujące się do Institute Cargo Clauses (A).

Towar został załadowany w Niemczech na pokład statku, który w wyniku trudnych warunków atmosferycznych utracił część ładunku przewożonego na pokładzie,  w tym towar sprzedawcy.

Zgodnie z postanowieniami certyfikatów ubezpieczeniowych, które obejmowały ochroną również towar przewożony na pokładzie, ubezpieczyciel wypłacił kupującemu odszkodowanie, jednocześnie kierując roszczenie przeciwko przewoźnikowi.

Ubezpieczyciel podniósł przed sądem, że nie objąłby towaru ubezpieczeniem na zasadach Institute Cargo Clauses (A) gdyby przewoźnik powiadomił go o tym, że towar będzie przewożony na pokładzie.

Sąd potwierdził, że ubezpieczyciel miał obowiązek wypłacić odszkodowanie kupującemu, gdyż objął on towar ochroną ubezpieczeniową uwzględniającą to ryzyko. Jednocześnie, gdyby ubezpieczyciel został uprzedzony o przewozie na pokładzie, najprawdopodobniej takiego zakresu ubezpieczenia by nie udzielił. To na przewoźniku, zgodnie z orzeczeniem sądu, leżał w tym przypadku ciężar dostarczenia ubezpieczycielowi rzetelnych informacji o planowanym przebiegu transportu, zwłaszcza że przewoźnik miał wiedzę o możliwości przewozu towaru na pokładzie.  

Wobec powyższego sąd duński uznał roszczenie ubezpieczyciela skierowane przeciwko przewoźnikowi za zasadne i zobowiązał przewoźnika do naprawienia szkody.

Zgodnie z prawem duńskim, ubezpieczyciel ma prawo odmówić ochrony ubezpieczeniowej, jeżeli ubezpieczany nie przekazał ubezpieczycielowi istotnych informacji. Zasada ta nie kreowała jednak możliwości skierowania przez ubezpieczyciela roszczenia odszkodowawczego. Niniejsze orzeczenie otwiera w prawie duńskim drogę do dochodzenia odszkodowania przez ubezpieczycieli w sytuacji, w której istotnych informacji nie udzielił inny podmiot, niż uprawniony z polisy ubezpieczeniowej.  

Radca prawny Dariusz Szymankiewicz
Aplikant radcowski Aleksander Karandyszowski
„Marek Czernis Kancelaria Radcy Prawnego”
w Szczecinie

Więcej informacji znajdą Państwo na stronie www.czernis.pl