Sąd UE odrzucił w czwartek skargi rosyjskich koncernów, m.in. Gazpromu i Rosnieftu oraz kilku rosyjskich banków w sprawie nałożonych przez „28” sankcji w odpowiedzi na działania Rosji na Ukrainie.

Chodzi o restrykcje gospodarcze, które Rada UE utrzymuje przeciwko różnym rosyjskim bankom i przedsiębiorstwom wyspecjalizowanym w sektorze ropy naftowej i gazu od 31 lipca 2014 r. UE zdecydowała się je nałożyć, by ograniczyć transakcje finansowe i wywóz niektórych wrażliwych towarów i technologii do Rosji. Sankcje ograniczają też dostęp niektórych podmiotów rosyjskich do rynku kapitałowego i zakazują świadczenia usług niezbędnych dla niektórych rodzajów działalności związanej z ropą naftową.

Działania te służą zwiększeniu kosztów dla Rosji i przedsiębiorstw z tego kraju w związku z działaniami przeciwko suwerenności Ukrainy. Jedną z firm, którą objęły sankcje, jest spółka Rosnieft, działająca w sektorze naftowym i gazowym. 70 proc. akcji Rosnieftu należy do Rosneftegaz OJSC, czyli spółki akcyjnej będącej w całości własnością Federacji Rosyjskiej. Inna spółka, którą dotknęły sankcje, to Gazprom Nieft, spółka córka Gazpromu zajmująca się wydobyciem ropy naftowej.

Wiele z zależnych od Kremla spółek zdecydowało się skierować do Sądu UE w Luksemburgu skargi na decyzje Rady UE, domagając się stwierdzenia ich nieważności. W czwartkowych wyrokach potwierdzono, że sankcje zostały nałożone prawidłowo. Poza Rosnieftem i Gazprom Nieftem chodzi o Sbierbank (Sberbank of Russia), bank WTB (VTB), Wnieszekonombank (Vnesheconombank, VEB), Prominwestbank (Prominvestbank, PSC) oraz DenizBank.

Sędziowie podkreślili, "że zadeklarowanym celem zaskarżonych aktów jest zwiększenie kosztów działań Rosji podważających integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy oraz wspieranie pokojowego rozwiązania kryzysu". Ich zdaniem cel taki jest zgodny z celem utrzymania pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego.

Sąd potwierdził, że jeśli Rada UE tak zdecyduje, może nałożyć ograniczenia obejmujące przedsiębiorstwa działające w konkretnych sektorach gospodarki rosyjskiej, w których produkty, technologie lub usługi pochodzące z Unii zajmują szczególnie ważne miejsce.

Celem skargi o stwierdzenie nieważności jest doprowadzenie do uznania za nieważne aktów instytucji Unii, które są sprzeczne z prawem Unii. Państwa członkowskie, instytucje wspólnotowe oraz jednostki mogą, pod pewnymi warunkami, wnieść skargę o stwierdzenie nieważności do Trybunału Sprawiedliwości lub Sądu. Jeżeli skarga jest zasadna, stwierdza się nieważność aktu.

Unijny Trybunał Sprawiedliwości potwierdzał jeszcze w 2017 r. ważność sankcji nałożonych przez Unię Europejską na niektóre przedsiębiorstwa rosyjskie, np. spółkę Rosnieft, z powodu kryzysu na Ukrainie. Wówczas chodziło jednak o to, czy środki ograniczające są zgodne z umową o partnerstwie UE-Rosja.

Odwołanie od orzeczenia Sądu (ograniczone do kwestii prawnych), może zostać wniesione do Trybunału do dwóch miesięcy od dnia zawiadomienia o tym orzeczeniu.