Począwszy od 1 stycznia 2017 roku ustawodawca przewiduje wprowadzenie szeregu nowych regulacji prawnych dotyczących przedsiębiorców, poprzez zmianę aż 18 aktów prawnych. W tym celu Ministerstwo Rozwoju złożyło do Sejmu projekt „ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców” (dalej jako ustawa zmieniająca). W projekcie ministerstwo proponuje zmiany między innymi, takich aktów prawnych jak: ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa czy ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych. Według uzasadnienia projektu ustawy, celem wprowadzenia tak licznych zmian jest uproszczenie wykonywania działalności gospodarczej w różnych jej obszarach, a także poprawa warunków prawnych związanych z wykonywaniem działalności na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Realizacji powyższego celu służyć będzie redukcja niektórych obowiązków administracyjnych oraz doprecyzowanie zagadnień wywołujących wątpliwości interpretacyjne. Ponadto, zmiany mają na celu wspierać rozwój przedsiębiorczości, jak również zmniejszyć uciążliwości kontroli działalności gospodarczej. Istotną częścią proponowanych przez ustawodawcę zmian, stanowią zmiany w ustawie z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks Spółek Handlowych (dalej jako KSH).

Zmiany w Kodeksie spółek handlowych dotyczące zarządu spółek kapitałowych

Pierwszą istotną zmianą jaką przewiduje ustawodawca w projekcie ustawy zmieniającej, to modyfikacja dotychczasowych przepisów odnoszących się do kadencji członków zarządu spółek kapitałowych. Zgodnie z projektem, zmianie ulec ma okres na jaki przyznaje się kompetencje do wykonywania praw i pełnienia obowiązków członka zarządu.

W celu znowelizowania dotychczasowych przepisów ustawodawca zakłada zmianę przepisu art. 157 KSH – odnoszącego się do obowiązkowych elementów umowy spółki z o.o., art. 202 KSH – regulujących kwestię wygaśnięcia mandatu członka zarządu oraz art. 304 KSH – dotyczącego obowiązkowych elementów statutu spółki akcyjnej.

Należy przypomnieć, że zgodnie z dotychczasowym brzmieniem artykułu 157 §  1 KSH „Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna określać:

1.    firmę i siedzibę spółki;
2.    przedmiot działalności spółki;
3.    wysokość kapitału zakładowego;
4.    czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział;
5.    liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników;
6.    czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony”.

Projektodawca proponuje aby po pkt. 6) powyższego paragrafu, dodać kolejny pkt 7) , który nakładałby dodatkowy wymóg przy konstruowaniu umowy spółki z o.o. , a mianowicie: w umowie obligatoryjne byłoby wskazywanie okresu, na który powoływany byłby członek zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej (kadencja), jeżeli byłby to czas oznaczony.
    
Z uwagi na powyższe zmiany, ustawodawca proponuje wprowadzić analogiczne rozwiązanie w odniesieniu do przepisów o spółce akcyjnej (art. 304 § 1 KSH), dotyczących obowiązkowych elementów statutu tejże spółki. Zgodnie z aktualną treścią wyżej wymienionego przepisu, statut spółki akcyjnej powinien określać:

1)    firmę i siedzibę spółki;
2)    przedmiot działalności spółki;
3)    czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony;
4)    wysokość kapitału zakładowego oraz kwotę wpłaconą przed zarejestrowaniem na pokrycie kapitału zakładowego;
5)    wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela;
6)    liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów;
7)    nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) założycieli;
8)    liczbę członków zarządu i rady nadzorczej albo co najmniej minimalną lub maksymalną liczbę członków tych organów oraz podmiot uprawniony do ustalenia składu zarządu lub rady nadzorczej;
9)    (uchylony);
10)    pismo do ogłoszeń, jeżeli spółka zamierza dokonywać ogłoszeń również poza Monitorem Sądowym i Gospodarczym.

Ustawodawca w projekcie ustawy, zakłada aby dotychczasowemu pkt. 8 nadać następujące brzmienie: „liczbę członków zarządu i rady nadzorczej albo co najmniej minimalną lub maksymalną liczbę członków tych organów wraz ze wskazaniem sposobu ustalenia liczby zarządu lub rady nadzorczej oraz okres, na który powołuje się członków zarządu i okres, na który powołuje się członków rady nadzorczej”. W związku z powyższym należy wskazać, że ustawodawca planuje w przypadku spółki akcyjnej wprowadzić wymóg określania z góry okresu na jaki powoływani będą członkowie zarządu oraz członkowie rady nadzorczej. Co więcej, przewiduje uchylenie dotychczasowego pkt. 7 dotyczącego nazwisk, imion lub firm (nazw) założycieli.
    
Analizując projekt ustawy zmieniającej, uwagę należy również zwrócić na proponowane przez Ministerstwo Rozwoju zniesienie dotychczasowych przepisów przewidujących wygaśnięcie mandatu członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, po jednym pełnym roku obrotowym (art. 202 KSH). W ocenie ustawodawcy, dotychczasowe rozwiązanie, było sprzeczne z wolą wspólników, którzy dla uzyskania bezterminowości powołania, musieli dokonywać odpowiednich zastrzeżeń w aktach założycielskich spółek np. poprzez wprowadzenie zastrzeżenia, że mandaty członków zarządu nie wygasają z dniem odbycia Zgromadzenia Wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny oraz za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia tej funkcji. Ustawodawca w uzasadnieniu projektu wskazał, iż kwestia wygaśnięcia mandatu powinna wynikać z przepisów, jako następstwo takiego a nie innego powołania do zarządu, nie zaś być kształtowana umową spółki. Z uwagi na powyższe, ustawodawca zakłada zmianę art. 202 KSH i nadanie mu następującego brzmienia:
 
§ 1. Jeżeli umowa spółki zawiera postanowienia o kadencji, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu.
§ 2. Jeżeli umowa spółki przewiduje kadencję w latach obrotowych, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni rok obrotowy kadencji, na którą powołano członka zarządu."

Zaproponowane zmiany stanowią odstępstwo od ugruntowanego stanowiska, zgodnie z którym jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandat członka zarządu wygasa w terminie przewidzianym w art. 202 § 1 KSH, również w sytuacji kiedy według uchwały wspólników powołanie nastąpiło na czas nieokreślony. Jednakże, co do zasady w dalszym ciągu to wspólnicy będą decydować o kadencji członków zarządu.

Zwiększenie ochrony wspólników i akcjonariuszy mniejszościowych oraz zmiana przepisów dotyczących spółek publicznych

Prócz zmian odnoszących się do kadencji członków zarządu, z dniem 1 stycznia 2017 roku w przepisach Kodeksu Spółek Handlowych ustawodawca planuje również dokonać istotnych zmian dotyczących wspólników i akcjonariuszy mniejszościowych, a także zmianę przepisów mających zastosowanie do spółek publicznych. W tym celu projektodawca zakłada zmianę przepisów w art. 236, 237, 377, 402¹ KSH.  
Nowe brzmienie art. 236 § 1 zakłada że: „Wspólnik lub wspólnicy reprezentujący co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego mogą żądać zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników i umieszczenia określonych spraw w porządku obrad tego zgromadzenia wspólników. Żądanie takie należy złożyć na piśmie zarządowi najpóźniej na miesiąc przed proponowanym terminem zgromadzenia wspólników."
Ponadto, po § 2 planuje się dodanie § 3-4 o następującym brzmieniu:

"§ 3. Wspólnik lub wspólnicy reprezentujący co najmniej jedną dwudziestą kapitału zakładowego mogą żądać umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego zgromadzenia wspólników. Żądanie takie należy złożyć na piśmie zarządowi najpóźniej na dzień przed dniem zgromadzenia wspólników.
§ 4. Umowa spółki może przyznać uprawnienia, o których mowa w § 3, wspólnikom reprezentującym mniej niż jedną dwudziestą kapitału zakładowego."

Proponowane zmiany obejmują również regulację z art. 237 KSH, dotyczącą sądowego upoważnienia do zwołania zgromadzenia.  Ustawodawca przewiduje, aby w tymże przepisie dokonać następujących modyfikacji:

„§ 1. Jeżeli w terminie dwóch tygodni od dnia przedstawienia zarządowi żądania, o którym mowa w art. 236 § 1, nadzwyczajne zgromadzenie wspólników nie zostanie zwołane z porządkiem obrad objętym żądaniem, albo gdy w porządku obrad najbliższego zgromadzenia wspólników nie zostaną zamieszczone sprawy, o których mowa w art. 236 § 3, sąd rejestrowy może, po wezwaniu zarządu do złożenia oświadczenia, upoważnić do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników występujących z żądaniem. Sąd wyznacza przewodniczącego tego zgromadzenia." ,

Co więcej, po § 3 dodaje się § 4 w brzmieniu:

„§ 4. Przepisów § 1 – 3 nie stosuje się, w przypadku niezadośćuczynienia żądaniu, o którym mowa w art. 236 § 3, jeżeli zarząd w terminie dwóch tygodni od dnia przedstawienia żądania zwoła nadzwyczajne zgromadzenie wspólników z porządkiem obrad objętym tym żądaniem."

Proponowane zmiany przewidują zatem obniżenie minimalnego ustawowego progu uprawniającego do żądania umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego zgromadzenia wspólników z 1/10 do 1/20 kapitału zakładowego. Podkreślenia wymaga fakt, że proponowany przepis ma charakter semiimpratywny, co oznacza, iż możliwe będzie dalsze umowne modyfikowanie tego postanowienia na korzyść wspólników. W umowie spółki, dopuszczalne jest zmodyfikowanie wyrażonej zasady żądania, jednakże należy pamiętać że nie jest możliwe zaostrzenie tychże warunków z punktu widzenia wspólników.

 Radca Prawny Mateusz Romowicz
Aplikant radcowski Łukasz Pawłuszyński
Więcej informacji dotyczących pracy Kancelarii znajdą Państwo na stronie kancelaria-gdynia.eu , prawo-korporacyjne.pl

Znajdź nas na facebook