• <

Opodatkowanie CFC pod lupą OECD, część 2.

24.05.2015 09:46 Źródło: własne
Strona główna Prawo Morskie, Finanse Morskie, Ekonomia Morska Opodatkowanie CFC pod lupą OECD, część 2.

Partnerzy portalu

Opodatkowanie CFC pod lupą OECD, część 2. - GospodarkaMorska.pl

Regulacje dotyczące opodatkowania dochodów kontrolowanych spółek zagranicznych (CFC) w ostatnich latach stały się jednym z najważniejszych instrumentów służących obronie przed agresywną optymalizacją podatkową realizowaną poprzez wirtualne struktury kapitałowe o charakterze transgranicznym.

O rosnącym znaczeniu tego typu regulacji dla walki z agresywnym planowaniem podatkowym świadczy umieszczenie ich na liście 15-punktowego „action plan on BEPS” stworzonego przez OECD i G20 w lipcu 2013 r. w celu walki z zaniżaniem podstawy opodatkowania i transferu dochodów, jak również wprowadzenie stosownych zmian do polskich ustaw podatkowych ze skutkiem od 1 stycznia 2015 r. Ze względu na to, że regulacje dotyczące CFC celują przede wszystkim w wielonarodowe struktury kapitałowe, na których prawie zawsze oparte jest prowadzenie działalności żeglugowej, warto przyjrzeć się kierunkom modelowania tych regulacji.

Dla przypomnienia - 3 kwietnia 2015 r. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) opublikowała projekt dokumentu dotyczącego wzmocnienia zasad opodatkowania zagranicznych spółek kontrolowanych (CFC) i skierowała go do konsultacji publicznych. Dokument zawiera rozważania na temat docelowego kształtu zasad opodatkowania CFC z uwzględnieniem zapewnienia szczelności systemów podatkowych w przypadku budowania przez podatników struktur opartych na podmiotach zlokalizowanych w różnych państwach świata. Dokument ten nie jest jeszcze ostateczną i uzgodnioną przez Komisję Spraw Podatkowych (CFA) wersją raportu OECD. Wersja taka zostanie ostatecznie stworzona po konferencji w Paryżu, która odbyła się 12 maja 2015 r. Pomimo tymczasowego i niepełnego charakteru projektu, warto zwrócić uwagę na jego istotne elementy ze względu na to, że obrazuje on najnowsze podejście OECD do kwestii opodatkowania CFC, a tym samym trendy interpretacyjne wiodących gospodarek światowych. W części pierwszej artykułu zawarte zostały podstawowe założenia stosowania regulacji CFC, a także zakres zastosowania tych regulacji. Część druga natomiast zawiera rozważania na temat właściwego określenia dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej.

Określenie dochodów CFC

W dokumencie OECD zastrzeżono, że nie zawiera on definicji dochodów CFC, a jedynie omawia możliwe rozwiązania postanowień, które mogłyby być zastosowane przez państwa w celu precyzyjnego określenia co należałoby zakwalifikować do dochodów CFC.
OECD wskazuje, że w obecnie obowiązujących w różnych państwach regulacjach dotyczących opodatkowania CFC stosuje się jeden z dwóch systemów – system pełnej inkluzji, zgodnie z którym za dochody kwalifikowane do opodatkowania CFC uznaje się wszystkie dochody zagranicznej spółki kontrolowanej, oraz system częściowej inkluzji, zgodnie z którym opodatkowaniu podlegają jedynie niektóre typy dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej. Przy zastosowaniu pierwszego z wymienionych systemów nie ma konieczności wprowadzania definicji dochodów CFC z uwagi na fakt uznawania za dochody CFC całości dochodów spółki kontrolowanej. Natomiast zastosowanie drugiego z systemów wymaga precyzyjnego wskazania, które dochody powinny podlegać opodatkowaniu w państwie spółki kontrolującej. Regulacje dotyczące opodatkowania CFC powinny nie tyle przynosić jak najwyższe wpływy do budżetów państw je stosujących, co zapobiegać rozkładowi podstawy opodatkowania i nieuzasadnionemu ekonomicznie przerzucaniu zysków do ulokowanych w korzystnych podatkowo jurysdykcjach. Dlatego też właściwym powinno być zastosowanie systemu częściowej inkluzji oraz wprowadzenia przepisów jasno określających kategorię dochodów CFC.

Przy zastosowaniu systemu częściowej inkluzji zazwyczaj przyjmuje się, że opodatkowaniu CFC podlegać powinny przede wszystkim dochody cechujące się wysoką mobilnością oraz dochody pasywne ze względu na to, że to te właśnie dochody mogą być łatwiej przerzucane do atrakcyjniejszych podatkowo jurysdykcji. W związku z tym uznaje się, że opodatkowaniu powinny podlegać co najmniej dochody z odsetek, opłat licencyjnych i dywidend, natomiast wyłączone z definicji dochodów CFC powinny być dochody uzyskane w związku z rzeczywistą, aktywną działalnością tych podmiotów. Prostym rozwiązaniem w tej sytuacji wydaje się być zakwalifikowanie wprost w przepisach „mobilnych” rodzajów dochodów do kategorii dochodów CFC. Podejście takie ogranicza niewątpliwie koszty administracyjne i upraszcza zastosowanie przepisów. W wielu przypadkach może być jednak rozwiązaniem nieskutecznym, które prowadzi do opodatkowania np. dochodów z rzeczywiście prowadzonej aktywności w dziedzinie finansów, przy jednoczesnym wyłączeniu z opodatkowania dochodów pozyskanych w związku z wykorzystaniem praw własności intelektualnej.

Receptą na słabości metody polegającej na wskazywaniu wprost określonych kategorii dochodów może być dokonywanie bardziej szczegółowych analiz. OECD wskazuje trzy najczęściej stosowane metody:
(i) badanie stopnia przyczynienia się do osiągnięcia danego dochodu, które w sytuacji uznania, że zagraniczna spółka kontrolowana w istotny sposób przyczyniła się do uzyskania dochodów, powoduje wyłączenie tych dochodów z opodatkowania w państwie podmiotu kontrolującego;
(ii) badanie niezależności spółki, które w sytuacji uznania, że gdyby podmioty nie były powiązane, to właśnie zagraniczna spółka i tak byłaby właścicielem aktywów, czy też podejmowałaby określone ryzyka, powoduje wyłączenie  dochodów osiągniętych w związku z wykorzystaniem aktywów, czy podejmowaniem działalności z opodatkowania w państwie podmiotu kontrolującego;
(iii) badanie faktu prowadzenia rzeczywistej działalności poprzez sprawdzenie czy dana zagraniczna spółka kontrolowana w państwie jej siedziby posiada odpowiednie do skali prowadzonej działalności zaplecze, np. w postaci odpowiedniej liczby wykwalifikowanych pracowników.

Oprócz wskazanych wyżej metod, istniejące regulacje CFC zawierają postanowienia dotyczące źródła uzyskiwania dochodów przez zagraniczne spółki kontrolowane. W wielu przypadkach zakłada się, że dochody uzyskane przez CFC od spółki powiązanej powinny być opodatkowane w państwie siedziby podmiotu kontrolującego. Ponadto uzyskiwanie dochodów w jurysdykcji, w której zlokalizowana jest CFC, sugeruje prowadzenie tam rzeczywistej działalności, w przeciwieństwie do dochodów uzyskanych z państwa siedziby podmiotu kontrolującego, a czasem też z innego państwa. W tym drugim przypadku osiągnięte przez zagraniczną spółkę kontrolowaną dochody powinny podlegać opodatkowaniu od dochodów CFC.

OECD wskazuje, że zasady opodatkowania dochodów CFC powinny precyzować kategorie dochodów, szczególnie uwzględniając te z nich, które z dużym prawdopodobieństwem można uznać za uzyskane głównie w celu zmniejszenia obciążeń podatkowych podmiotu kontrolującego. Chodzi tu o dywidendy, odsetki, dochody z ubezpieczeń, dochody uzyskane ze sprzedaży i świadczenia usług, opłaty licencyjne i dochody z praw własności intelektualnej.

W stosunku do tych głównych kategorii dochodów można stosować dwa sposoby działania:
(i) podejście kategoryczne, zgodnie z którym:

a) dywidendy kwalifikuje się jako dochód pasywny, chyba że dywidenda była otrzymywana ze spółki aktywnie zaangażowanej w działalność przynoszącą dochody,
b) odsetki i inne dochody finansowe kwalifikuje się jako dochód pasywny, chyba że zagraniczna spółka kontrolowana uzyskiwała te dochody przez własną działalność,
c) dochody z ubezpieczeń kwalifikuje się jako dochody aktywne (przez co nie podlegające opodatkowaniu od dochodów CFC), chyba że zostały uzyskane od podmiotu powiązanego, lub strony umowy ubezpieczenia miały siedzibę poza państwem siedziby zagranicznej spółki kontrolowanej,
d) dochody ze sprzedaży, usług, należności licencyjnych lub praw własności intelektualnej kwalifikuje się jako dochody pasywne, chyba że zagraniczna spółka miała odpowiednie zaplecze do ich samodzielnego uzyskania;

(ii) podejście nakierowane na nadmierne zyski, które zakłada badanie, czy uzyskanie dochodów w danej wysokości jest ekonomicznie uzasadnione i byłoby możliwe bez powiązań między podmiotami. Podejście to zakłada porównanie otrzymanych dochodów do dochodów, które były uzyskane w sytuacji „normalnej”, czyli rynkowej. Wobec stwierdzenia, że dane transakcje spowodowały nadmierne w stosunku do sytuacji typowej zyski, dochody tak powstałe powinny być zaliczone do dochodów CFC.
Wyżej wskazane sposoby działania mogą być stosowane przez państwa według woli ustawodawców z zastrzeżeniem wszakże, iż jeden z nich można stosować do jednej lub kilku kategorii dochodów, co nie przeszkadza w zastosowaniu drugiego sposobu w stosunku do pozostałych kategorii dochodów.

Podsumowanie

Należy przypomnieć, że omawiany raport nie jest raportem końcowym OECD w kwestii opodatkowania zagranicznych spółek kontrolowanych. Z tego względu nie zostały w nim przedstawione oficjalne wytyczne OECD, a jedynie metody, które mogą być w tego typu regulacjach stosowane. Podkreślenia wymaga również fakt, że polskie przepisy zawierają już od 1 stycznia 2015 r. regulacje dotyczące opodatkowania CFC, natomiast ze względu na to, że są to przepisy nowe, nie ugruntowała się jeszcze ani praktyka ich stosowania, ani nie został wypracowany pogląd doktryny (nie mówiąc już o orzecznictwie), mogące rozwiać wątpliwości interpretacyjne. Nadto wprowadzenie oficjalnych wytycznych OECD w tej kwestii może wpłynąć na ewentualne zmiany w tej regulacji. Dlatego więc prace nad raportem będą mieć fundamentalne znaczenie dla tych przedsiębiorstw żeglugowych, które prowadzą działalność z wykorzystaniem spółek ulokowanych w różnych jurysdykcjach.

Część trzecia artykułu zawierać będzie kwestie dotyczące obliczania dochodów CFC, a także kwestie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu, mogącemu wyniknąć ze stosowania regulacji dotyczących opodatkowania CFC.

Radca prawny Aleksander Błahy
Aplikant radcowski Paweł Bilicki
„Marek Czernis Kancelaria Radcy Prawnego”
w Szczecinie

Więcej informacji znajdą Państwo na stronie www.czernis.pl

Partnerzy portalu

KONFERENCJA_PRAWA_MORSKIEGO_UG_2024
legal_marine_mateusz_romowicz_2023

Dziękujemy za wysłane grafiki.