Obecnie coraz częściej mówi się o kompleksowej modernizacji stanu polskiej żeglugi śródlądowej. Statystyki nie napawają optymizmem. Jak wskazują analizy przygotowane przez ONZ, drogi wodne na terenie Polski, z wyjątkiem krótkich odcinków na dolnej Odrze i dolnej Wiśle, nie spełniają minimalnych międzynarodowych warunków żeglowności (IV klasa żeglowności). W tym kontekście nie sposób nie przywołać opracowanego właśnie przez Organizację Narodów Zjednoczonych Europejskiego Porozumienia w Sprawie Głównych Śródlądowych Dróg Wodnych o Międzynarodowym Znaczeniu (ang. European Agreement on Main Inland Waterways of International Importance) nazywanego również Konwencją AGN (Porozumieniem AGN).

Zasadniczo akt ten tworzy ramy prawne ułatwiające koordynację planów rozwoju i inwestycji dotyczących żeglugi śródlądowej o znaczeniu międzynarodowym. W głównej mierze ma to na celu sprawienie by transport drogami wodnymi śródlądowymi w Europie był jeszcze bardziej efektywny i atrakcyjny zarówno dla użytkowników jak i operatorów. Warto dodać, że Porozumienie określa parametry techniczne, jakie powinny spełnić międzynarodowe wodne szlaki śródlądowe.

Główne cele Konwencji

Konwencja AGN nawiązuje w swoich ustaleniach do sieci europejskiego systemu dróg wodnych w ramach transeuropejskiej sieci transportowej (drogi oznaczone symbole „E”). Ustala ona również priorytetowe przedsięwzięcia inwestycyjne, które przy uwzględnieniu wymagań nowoczesnych technologii przewozów drogami wodnymi, prowadzić mają do:

a)    likwidacji tzw. „wąskich gardeł” czyli tych elementów dróg „E”, których parametry nie odpowiadają obecnym wymaganiom dróg wodnych międzynarodowego znaczenia, tzn. posiadają klasę niższą niż IV (tzw. „podstawowe wąskie gardła”) lub mimo, iż odpowiadają wymaganiom klasy IV powinny być modernizowane w celu poprawy ich jakości i umożliwienia wzrostu wolumenu przewozów (tzw. „strategiczne wąskie gardła”),

b)    likwidacji brakujących ogniw, polegającej na powstawaniu dróg obecnie nieistniejących, ale stanowiących element przyszłej sieci dróg wodnych o międzynarodowym znaczeniu.

W stosunku do polskich dróg wodnych, w ramach zaleceń wynikających z Porozumienia AGN, znajdują się następujące kwalifikacje i typy:

a)    strategiczne wąskie gardło:

‒ rzeka Odra (na odcinku od Widuchowej do Szczecina);

b)    podstawowe wąskie gardła:

- rzeka Odra (na odcinku od Koźla do Widuchowej oraz Kanał Gliwicki);
- rzeka Wisła (na odcinku od Warszawy do Płocka i od Włocławka do Gdańska);
- rzeka Bug (na odcinku od Brześcia do jeziora Zegrzyńskiego);
- kanał Żerański (od jeziora Zegrzyńskiego do Wisły);
- brakujące połączenia (kanał Odra-Dunaj-Łaba).

Zakres terytorialny

Sieć dróg wodnych ujętych w Porozumieniu AGN obejmuje swoim zasięgiem obszar od Atlantyku po Ural, łącząc tym samym 27 krajów Europejskich w tym Polskę, przez którą prowadzą trzy spośród szlaków żeglugowych znajdujących się w wykazie standardów i parametrów sieci dróg wodnych międzynarodowego znaczenia zawartych w „Niebieskiej Księdze” wydanej na podstawie porozumienia AGN:

- E30 (łączący Morze Bałtyckie z Dunajem w Bratysławie, obejmując na terenie Polski Odrę od Świnoujścia do granicy z Czechami);

- E40 (łączący Morze Bałtyckie w Gdańsku z Dnieprem w rejonie Czarnobyla i dalej z Morzem Czarnym, obejmując na terenie Polski Wisłę od Gdańska do Warszawy, Narew oraz Bug do Brześcia);

- E70 (łączący Holandię z Rosją i Litwą, a na terenie Polski obejmujący Odrę od ujścia Kanału Odra-Hawela do ujścia Warty w Kostrzynie, drogę wodną Wisła-Odra oraz od Bydgoszczy dolną Wisłę i Szkarpawę lub Wisłę Gdańską).

Na koniec warto wskazać, iż wśród sygnatariuszy Konwencji AGN znajduje się ponad dwadzieścia europejskich państw. Są to m.in. Francja, Holandia, Niemcy, Czechy czy też Węgry.

Jak wiadomo w tym gronie nie jest obecna Polska, niemniej w ostatnim czasie coraz częściej podkreśla się potrzebę przyjęcia Konwencji przez RP. Miałoby to znacząco wpłynąć na poprawę stanu polskich dróg wodnych oraz pobudzić gospodarkę w tym segmencie.

Dariusz Szymankiewicz, radca prawny
Szymon Romanowicz, asystent prawny
„Marek Czernis Kancelaria Radcy Prawnego”
w Szczecinie


Więcej informacji znajdą Państwo na stronie www.czernis.pl