Wstęp  

Do tej pory podatnicy zobowiązani byli regulować zobowiązania podatkowe we własnym imieniu. Fakt dokonania wpłaty z rachunku bankowego osoby trzeciej (nawet rodziny) nie powodował wygaśnięcia zobowiązania podatkowego, pomimo dysponowania środkami na koncie Urzędu.  Ustawodawca wprowadził bardzo korzystne zmiany w tym zakresie, które będą obowiązywać w polskim systemie podatkowym od 01.01.2016 roku.

Jak będzie do 31.12.2015 roku?

Zgodnie z art. 60 ustawy Ordynacja podatkowa za termin zapłaty podatku uważa się:

1. przy zapłacie gotówką - dzień wpłacenia kwoty podatku w kasie organu lub na rachunek tego organu w banku, w placówce pocztowej w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe, w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, biurze usług płatniczych lub w instytucji płatniczej albo dzień pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta;

2. w obrocie bezgotówkowym - dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika lub rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub rachunku płatniczego podatnika w instytucji płatniczej na podstawie polecenia przelewu;

3. w przypadku polecenia przelewu z rachunku bankowego podatnika w banku lub instytucji kredytowej lub rachunku płatniczego podatnika w unijnej instytucji płatniczej w rozumieniu art. 2 pkt 32 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 873 i 1916), niemających siedziby lub oddziału na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej za termin zapłaty podatku uważa się dzień obciążenia tego rachunku, jeżeli wpłacana kwota zostanie uznana na rachunku bankowym organu w terminie wskazanym w art. 54 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych. W razie przekroczenia tego terminu za termin zapłaty uważa się dzień uznania kwoty na rachunku bankowym organu.

Ponadto, zlecenia płatnicze na rzecz organów mogą być składane również w formie dokumentu elektronicznego przy użyciu oprogramowania udostępnionego przez banki lub innego dostawcę usług płatniczych w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, uprawnionego do przyjmowania zleceń płatniczych albo w inny sposób uzgodniony z bankiem lub innym dostawcą usług płatniczych przyjmującym zlecenie. Zlecenie płatnicze, o którym mowa powyżej, powinno zawierać dane identyfikujące wpłacającego, w tym identyfikator podatkowy, oraz powinno wskazywać tytuł wpłaty, przy czym niepodanie lub błędne podanie tych informacji stanowi podstawę do odmowy realizacji wpłaty gotówkowej lub polecenia przelewu.

Obowiązek zapłaty podatku przelewem ciąży na podatnikach prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Jedynie zapłata opłaty skarbowej może nastąpić w formie gotówkowej.

Co więcej, zapłata podatków przez mikroprzedsiębiorców w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584) może nastąpić również w gotówce.

Artykuł 61a ustawy Ordynacja podatkowa przewiduje, że rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa mogą, w drodze uchwały, dopuścić zapłatę podatków, stanowiących dochody odpowiednio budżetu gminy, powiatu lub województwa, instrumentem płatniczym, w tym instrumentem płatniczym, na którym przechowywany jest pieniądz elektroniczny. W tym przypadku, za termin dokonania zapłaty podatku uważa się dzień obciążenia rachunku płatniczego podatnika, płatnika lub inkasenta lub jego rachunku w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, innego niż płatniczy, albo dzień pobrania wartości pieniężnej z pieniądza elektronicznego.   

W każdym wskazanym wyżej sposobie uiszczenia podatku ustawa wskazuje na podatnika – tj. osobę która na mocy odpowiednich przepisów jest zobowiązana do uiszczenia podatku na rachunek bankowy urzędu. Fakt zapłaty podatku nawet przez członków najbliższej rodziny podatnika, ale nie z jego środków nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania podatkowego. Doprowadza to do kuriozalnej sytuacji w której urząd dysponuje kwota równa podatkowi należnemu ale nie zalicza jej na poczet tego podatku bowiem wpłata nie pochodzi od samego podatnika. W chwili obecnej urzędy dopuszczają jedynie dokonywanie płatności przez posłańców, czyli osoby, które wyłącznie przekazują w imieniu podatnika urzędowi kwotę pochodzącą ze środków podatnika a odpowiadającą wysokości zobowiązania podatkowego. Jednakże tego typu wpłaty mogą zostać zweryfikowane przez urzędy.    

Tego typu regulacje są problemem szczególne dla osób przebywających zagranicą, w tym marynarzy. Bardzo często mają miejsce sytuacje braku dostępu do Internetu czy awarie urządzeń znajdujących się na statkach. W tej sytuacji marynarze zmuszeni są prosić o pomoc w zapłacie podatku członków swoich rodzin, którzy na stałe przebywają w kraju. Zapłata podatku z konta innego członka rodziny w tym wypadku może okazać się nieskuteczna i nie uchroni podatnika przed odsetkami karnymi oaz ewentualnym mandatem karnym.

Jak będzie od 01.01.2016?

Zmiana ustawy Ordynacja podatkowa zakłada, że oprócz samego podatnika, w jego imieniu zobowiązania mogą regulować także:
1. małżonka podatnika, jego zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha;

2. aktualny właściciel przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego, jeżeli podatek zabezpieczony jest hipoteką przymusową lub zastawem skarbowym;

3. inne podmioty, w przypadku gdy kwota podatku nie przekracza 1000 zł.

W przypadku, gdy zobowiązanie reguluje członek rodziny podatnika albo inny podmiot (gdy kwota zobowiązania nie przekracza 1000 zł) jeżeli treść dowodu zapłaty nie budzi wątpliwości co do przeznaczenia zapłaty na zobowiązanie podatnika uznaje się, że wpłata pochodzi ze środków podatnika. Oznacza to, że nowe przepisy ustawy wprowadzają domniemanie, że zapłata podatku przez ww. osobę traktowana jest jak zapłata podatku przez podatnika, jest prawnie skuteczna i powoduje wygaśnięcie zobowiązania podatkowego.

W myśl znowelizowanego art. 60 ustawy ordynacja podatkowa, za termin zapłaty podatku uważa się:

1. przy zapłacie gotówką - dzień wpłacenia kwoty podatku w kasie organu podatkowego lub w kasie podmiotu obsługującego organ podatkowy lub na rachunek tego organu w banku, w placówce pocztowej w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe, w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, w biurze usług płatniczych, w instytucji płatniczej lub w instytucji pieniądza elektronicznego albo dzień pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta;

2. w obrocie bezgotówkowym - dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika, rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub rachunku płatniczego podatnika w instytucji płatniczej lub instytucji pieniądza elektronicznego na podstawie polecenia przelewu lub zapłaty za pomocą innego niż polecenie przelewu instrumentu płatniczego, zwanego dalej "innym instrumentem płatniczym";

3. w przypadku polecenia przelewu z rachunku bankowego podatnika w banku lub instytucji kredytowej lub rachunku płatniczego podatnika w unijnej instytucji płatniczej w rozumieniu art. 2 pkt 32 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 873 i 1916) lub unijnej instytucji pieniądza elektronicznego, niemających siedziby lub oddziału na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej za termin zapłaty podatku uważa się dzień złożenia zlecenia płatniczego przez podatnika, jeżeli wpłacana kwota zostanie uznana na rachunku bankowym organu podatkowego w terminie wskazanym w art. 54 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych. W razie przekroczenia tego terminu za termin zapłaty uważa się dzień uznania kwoty na rachunku bankowym organu podatkowego.",

 Nowelizacja ustawy wprowadza możliwość zapłaty zobowiązania podatkowego za pomocą innego instrumentu płatniczego, co jest możliwe, jeżeli organ podatkowy dysponuje odpowiednim urządzeniem do autoryzacji transakcji płatniczych. Oznacza to możliwość zapłaty podatku bezpośrednio w urzędzie za pomocą karty płatniczej. W praktyce, będzie to możliwe tylko w sytuacji gdy urząd posiada terminal pozwalający na autoryzację transakcji płatniczych. W przypadku wyboru tej formy zapłaty podatnik poniesie wszystkie koszty związane z prowizjami, opłatami itp. pozwalającymi na dokonanie płatności w ten sposób, o czym podatnik powinien zostać poinformowany przez urząd skarbowy np. w formie ogłoszenia/informacji znajdującej się obok terminala.

Wszystkie ww. zmiany dotyczące sposobu regulowania zobowiązań podatkowych podyktowane były koniecznością zapewnienia podatnikom wielu możliwości pozwalających na efektywną zapłatę podatku. Wszystkie zaproponowane rozwiązania ułatwią podatnikom regulowanie podatku, co przyczyni się do szybszego wygasania zobowiązań podatkowych przez ich zapłatę. Zmiana jest przede wszystkim, korzystna dla marynarzy, którzy bardzo często pozbawieni są możliwości zapłaty podatku będąc na statku – teraz zapłaty może dokonać w ich imieniu rodzina mając pewność, że zapłata przez nich podatku nie narazi ich bliskiej osoby na dodatkowe koszty (odsetki, mandat karny za nieterminową wpłatę podatku).

Wnioski

Wyżej opisane zmiany w polskim prawie podatkowym, które wejdą w życie z dniem 01.01.2016 roku, należy ocenić pozytywnie. Stanowią one duże ułatwienie szczególnie dla podatników, którzy muszą uregulować podatek i nie mają takiej możliwości przebywając poza granicami kraju.

Radca Prawny Mateusz Romowicz

Radca Prawny Ewelina Zgódka

Więcej informacji dotyczących pracy Kancelarii znajdą Państwo na stronie kancelaria-gdynia.eu , prawo-korporacyjne.pl

Znajdź nas na facebook